Εορτάζοντες την 14ην Νοεμβρίου

Ο ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ο Απόστολος

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΑΧΥΣ, επίσκοπος Ιεραπόλεως
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ ο Β’ ο νέος, Πατριάρχης Κων/πολης
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ο Υδραίος, Νεομάρτυρας
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ο Νεομάρτυρας, εν Κρήτη
Ο άγιος Ευφημιανός, ο θαυματουργός
Ο ΑΓΙΟΣ DUBRITIUS (Ουαλός)

Αναλυτικά

Ο ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ο Απόστολος
Ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ’ όπου και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Τον κάλεσε μαθητή Του ο ίδιος ο Κύριος, και κατόπιν ο Φίλιππος έφερε στον Κύριο το Ναθαναήλ. Παραθέτουμε ορισμένα χωρία της Καινής Διαθήκης, στα οποία ο αναγνώστης μπορεί να μάθει περισσότερα για το Φίλιππο, σχετικά με τη ζωή του κοντά στο Χριστό: Ματθ. ι’ -3, Μάρκ. γ’ -18, Λουκ. στ’ -14, Ιωάν. α’ 44-49, Ιωάν. ιβ’ 20-23, Πράξ. α’ 13. Αξίζει, όμως, να αναφέρουμε ένα διάλογο που είχε ο Φίλιππος με τον Κύριο, όπου δίνει αφορμή στον Κύριο να φανερώσει ο ‘ίδιος ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα Θεό. Είπε λοιπόν ο Φίλιππος: «Κύριε, δείξον ήμίν τον πατέρα και αρκεί ήμίν»1. Κύριε, αποκάλυψε μας, δείξε μας τον Πατέρα, και αυτό μας αρκεί. Και ο Κύριος μεταξύ άλλων του απάντησε: «Ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί εστί; τα ρήματα ά εγώ λαλώ υμίν, απ’ έμαυτού ου λαλώ’ ο δε πατήρ ο εν έμοί μένων αυτός ποιεί τα έργα»1. Δεν πιστεύεις, Φίλιππε, ότι εγώ είμαι αχώριστα συνδεδεμένος με τον Πατέρα, ώστε εγώ να είμαι και να μένω μέσα στον Πατέρα και ο Πατέρας να είναι και να μένει μέσα μου; Είμαι δε τόσο πολύ ενωμένος, ώστε αυτά που σας διδάσκω δεν είναι από τον εαυτό μου. Αλλά ο Πατέρας μου που μένει μέσα μου, αυτός ενεργεί τα υπερφυσικά έργα. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Φίλιππος κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους και πέθανε μαρτυρικά στην Ιεράπολη της Συρίας.

1. Ευαγγέλιο Ιωάννου, ιδ’ 8-10.
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείαν έλλαμψιν, του Παρακλήτου, εισδεξάμενος, πυρός εν είδει, παγκοσμίως ως αστήρ ανατέταλκας, και της αγνοίας τον ζόφον διέλυσας, τη θεία αίγλη Απόστολε Φίλιππε. Όθεν πρέσβευε, Χριστώ τω Θεώ δεόμεθα, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς.
Ο μαθητής και φίλος σου, και μιμητής τού πάθους σου, τη οικουμένη Θεόν σε εκήρυξεν, ο θεηγόρος Φίλιππος, Ταις αυτού ικεσίαις, εξ εχθρών παρανόμων, την Εκκλησίαν σου, διά της Θεοτόκου συντήρησον Πολυέλεε.

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΑΧΥΣ, επίσκοπος Ιεραπόλεως
Στον Συναξαριστή του Άγιου Νικόδημου και στη βιογραφία του πιο πάνω αποστόλου Φιλίππου, αναφέρεται ότι μετά το θάνατο αυτού, ο συνοδεύων αυτόν απόστολος Βαρθολομαίος, έκανε τον Στάχυν επίσκοπο Ιεραπόλεως. Σ’ άλλους όμως Συναξαριστές, το γεγονός αυτό δεν αναφέρεται.

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός
Δεινός θεολόγος και διαπρεπέστατος ρήτορας και φιλόσοφος ο Γρηγόριος, δεν γνωρίζουμε το χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. (Ο Σ. Ευστρατιάδης όμως, στο αγιολόγιό του, αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1296 στην Κωνσταντινούπολη, από τον Κωνσταντίνο τον Συγκλητικό και την ευσεβέστατη Καλλονή). Ξέρουμε όμως, ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κων/πολης, απ’ οπού και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη ησυχότερης ζωής, και αφιερώθηκε στην ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες. 

Όταν όμως ξέσπασε η περίφημη διχόνοια για τους αγιορείτες Ησυχαστές, κατά των οποίων επετέθη ο μοναχός Βαρλαάμ ο Καλαβρίας, ο Γρηγόριος πήγε στη Θεσ/νίκη και αναδείχτηκε ο ορθόδοξος ηγέτης στη μεγάλη εκείνη θεολογική πάλη. Το ζητούμενο της πάλης αυτής ήταν κυρίως το μεθεκτικόν ή αμέθεκτον της θείας ουσίας. Ο Γρηγόριος, οπλισμένος με μεγάλη πολυμάθεια και ισχυρή κριτική για θέματα αγίων Γραφών, διέκρινε μεταξύ θείας ουσίας αμεθέκτου και θείας ενεργείας μεθεκτής. Και αυτό το στήριξε σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων και η Εκκλησία επικύρωσε την ερμηνεία του με τέσσερις Συνόδους. 

Στην τελευταία, που έγινε στην Κων/πολη το 1351, ήταν και ο ίδιος ο Παλαμάς. Αλλά ο Γρηγόριος έγραψε πολλά και διάφορα θεολογικά έργα, περίπου 60. Αργότερα, ο Πατριάρχης Ισίδωρος τον εξέλεξε αρχικά επίσκοπο Θεσ/νίκης. Λόγω όμως των τότε ζητημάτων, αποχώρησε πρόσκαιρα στη Λήμνο. Αλλά κατόπιν ανέλαβε τα καθήκοντά του. Πέθανε το 1360 και τιμήθηκε αμέσως σαν Άγιος. Ο Πατριάρχης Φιλόθεος έγραψε το 1376 εγκωμιαστικό λόγο στο Γρηγόριο Παλαμά, μαζί και ακολουθία. Και όρισε την εκκλησιαστική μνήμη του στη Β’ Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής.

Ο ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ ο Β’ ο νέος, Πατριάρχης Κων/πολης
Αυτός ήταν διάκονος και χαρτοφύλακας της Αγίας Σοφίας, κατά τον Νικηφόρο Κάλλιστο, εκλέχτηκε Πατριάρχης Κων/πολης το 665 και διαδέχτηκε τον Πέτρο. Παρέμεινε στο θρόνο μέχρι το 668, τον όποιο θεάρεστα κυβέρνησε, και απεβίωσε ειρηνικά (Παρισινός Κώδικας 259). (Η μνήμη του, από ορισμένους Συναξαριστές, τοποθετείται και την 15η Νοεμβρίου).

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ο Υδραίος, Νεομάρτυρας
Γεννήθηκε στην Ύδρα και ο πατέρας του ονομαζόταν Μιχαήλ και η μητέρα του Μαρίνα. Δεκαοκτώ χρονών έφυγε από την Ύδρα και πήγε στη Ρόδο, κοντά στον Τούρκο ηγεμόνα Χασάν Καπετάν. Εκεί ο Κωνσταντίνος παρασύρθηκε και εξισλαμίστηκε, με το όνομα Χασάν. Και για τρία χρόνια απολάμβανε μεγάλες τιμές. Αργότερα όμως, συναισθάνθηκε το ολίσθημά του και άρχισε να μετανοεί. Έκανε ελεημοσύνες και έκλαψε πικρά. 

Τελικά, για να εξιλεωθεί αποφάσισε να μαρτυρήσει. Βρήκε λοιπόν κάποιο πνευματικό, εξομολογήθηκε και ζήτησε την ευχή του να μαρτυρήσει. Ο πνευματικός του όμως τον απέτρεψε, διότι φοβήθηκε το νεαρό της ηλικίας του. Ο Κωνσταντίνος έκανε υπακοή, εγκατέλειψε τη Ρόδο και πήγε στην πόλη Κρίμι, κατόπιν στην Κων/πολη και από ‘κει στο Άγιον Όρος. Στη Μονή Ιβήρων προετοιμάστηκε για το μαρτύριο και αφού πήρε την ευχή των πατέρων ήλθε στη Ρόδο. Εκεί, παρουσιάστηκε στον ηγεμόνα και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Τα βασανιστήρια που ακολούθησαν ήταν φρικτά. Τελικά τον απαγχόνισαν στις 14 Νοεμβρίου 1800...

Σήμερα, στη γενέτειρα του την Ύδρα, υπάρχει λαμπρότατος Ναός στο όνομά του, όπου βρίσκεται και το ιερό του λείψανο.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Τον λαμπρόν γόνον Ύδρας και της Ρόδου το καύχημα, και Νεομαρτύρων το κλέος Κωνσταντίνον τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ώδαίς πνευματικαίς, την μνήμην έκτελούντες την αυτού, ‘ίνα λάβωμεν πλουσίαν την άμοιβήν, παρά Θεού κραυγάζοντες· δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε ένισχύσαντι, δόξα τω εν ύστέροις τοις καιροίς, σε στεφανώσαντι.

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ο Νεομάρτυρας, εν Κρήτη
Καταγόταν από τις Σπέτσες και μαρτύρησε στην Κρήτη το 1848.

Ο άγιος Ευφημιανός ο θαυματουργός

Ο ΑΓΙΟΣ DUBRITIUS (Ουαλός)
Λεπτομέρειες για τη ζωή αυτού του αγίου της ορθοδοξίας, μπορεί να βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο «Οι Άγιοι των Βρεττανικών Νήσων», του Χριστόφορου Κων. Κομμοδάτου, επισκόπου Τελμησσού, Αθήναι 1985.