δεσπόζουσας δύναμης –που υποστήριξαν και πολλοί αιθεροβάμονες ή καλοπληρωμένοι αριστεροδεξιοσοσιαλιστές διανοούμενοι ορφανά του Ψυχρού Πολέμου– η τρίτη ή ίσως και η επερχόμενοι τέταρτη μεταψυχροπολεμική δεκαετία, ήταν η ιστορική φάση αφενός των μεγαλύτερων στρατηγικών ανακατατάξεων και αφετέρου των νέων ισορροπιών.
«Σταθεροποίηση» βέβαια, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός διεθνούς χλοερού τόπου όπως μια νέα γενιά αιθεροβαμόνων θα έχουν ήδη αρχίσει να ονειρεύονται, αλλά με την έννοια της δημιουργίας ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος.
Ένα πολυπολικό διεθνές σύστημα είχαμε και στην ιστορική φάση μετά την Συνθήκη της Βεστφαλίας από το 1648 μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια φάση πολλών μεγάλων δυνάμεων, οι οποίες μέσα από το σύστημα ισορροπίας ισχύος (διαρκείς εξισορροπήσεις των αναθεωρητικών δυνάμεων) είχαν μια σχετική σταθερότητα, η οποία διαταράχθηκε, βασικά, από τους Ναπολεόντειους πολέμους.
Μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους είχαμε το Κονσέρτο των Μεγάλων Δυνάμεων που κατά κάποιο τρόπο αποτέλεσε και τον πρόδρομο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Για να ολοκληρώσουμε αυτή την σχηματική εικόνα, το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων α) δεν είχε πυρηνικές δυνάμεις, β) διαταράχθηκε από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γ) επειδή οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν οδηγήθηκαν στον εικοσαετή ουτοπισμό που καθόταν πάνω σε σεισμικές πλάκες διαρκών ανακατανομών ισχύος, δ) ως εκ τούτου έσφαλλαν με τον κατευνασμό του Χίτλερ στο Μόναχο το 1939 και ε) αναπόδραστα οδηγήθηκαν στο δεύτερο μεγάλο ιστορικό σφαγείο, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τις νέες ισορροπίες αφού προσπάθησαν να τις κωδικοποιήσουν στην Γιάλτα φιλοδόξησαν (τουλάχιστον μερικοί από αυτούς) να τις παγιώσουν στον ΟΗΕ. Ο ΟΗΕ, βέβαια, έχει διττά χαρακτηριστικά.
Το διεθνές σύστημα του ΟΗΕ, από την μια πλευρά είναι ένα αντί-ηγεμονικό σύστημα Υψηλών Αρχών του Διεθνούς Δικαίου που επιχειρεί να προάγει τη διακρατική ισοτιμία και την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Από την άλλη το ηγεμονικό Συμβούλιο Ασφαλείας κυριολεκτικά ακυρώνει την Συλλογική Ασφάλεια, ή, όταν σπανίως την ενεργοποιεί, οφείλεται σε συμφωνημένα διανεμητικά στρατηγικά παίγνια των μεγάλων δυνάμεων «κάτω από το τραπέζι» όπου και συχνά στήνονται κλίνες Προκρούστη που κατακρεουργούν αφελείς και αιθεροβάμοντες κοινωνίες».
Ασφαλώς, μια κρατική θεωρία που δεν συνεκτιμά σωστά αυτά και μερικά άλλα χαρακτηριστικά του σύγχρονου διεθνούς συστήματος, παθαίνει ζημιές. Μικρές, πολύ μεγάλες, ενίοτε και θανάσιμες. Για την Ελλάδα οι τελευταίες ήδη αφορούν την Κύπρο, το Αιγαίο, την Βόρεια Ελληνική Επικράτεια και άλλα έσχατα συμφέροντα των οποίων η τύχη εξαρτάται από το πόσο αιθεροβάμονες και απρόσεκτοι θα συνεχίσουν να είναι οι νεοέλληνες.
Για να επανέλθουμε στο πολυπολικό διεθνές σύστημα των επερχόμενων δεκαετιών, αναμένεται να έχει δύο αντιφατικά χαρακτηριστικά.
Πρώτον, επειδή πολλές νέες μεγάλες δυνάμεις θα είναι πυρηνικές, μεταξύ τους θα υπάρχει μια σχετική σταθερότητα. Καθότι, αν και αυτό δεν αποκλείεται παντελώς, μόνο πυρηνικά κράτη που θέλουν να αυτοκτονήσουν θα αρχίσουν πυρηνικό πόλεμο με ένα άλλο πυρηνικό κράτος.
Δεύτερον, επειδή ως εκ τούτου ο ανταγωνισμός τους για ισχύ και πλούτο θα συνεχιστεί και θα ενταθεί στις περιφέρειες, θα έχουμε αναπόφευκτα πολλές περιφερειακές συμπληγάδες μέσα στις οποίες θα συντρίβονται μικροί και απρόσεκτοι. Μερικά στοιχεία ήδη τα έχουμε ήδη μπροστά μας στην άμεση περιφέρειά μας και άλλα επέρχονται. Βέβαια, οι στρατηγικές ανακατατάξεις άρχισαν από την «επομένη» του τερματισμού του Ψυχρού Πολέμου. Το ότι πολλοί καλοθελητές επιστημονικά μεταμφιεσμένοι αποπροσανατόλισαν την κοινωνία και το πολιτικό προσωπικό σταδιακά ακυρώνοντας την Ελληνική Αποτρεπτική Στρατηγική, είναι και το πρόβλημα.
Ο τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, εν τούτοις, ο οποίος διακατέχεται από νέο-σουλτανικά και Δονκιχωτικά νέο-ισλαμικά σύνδρομα, δεν διστάζει, αφενός να προκαλεί την Ελλάδα με στρατιωτικό εξαναγκασμό σε όλο το φάσμα των ζωτικών της συμφερόντων και αφετέρου με δηλώσεις που ήδη κάνει φαίνεται ότι θα «κατέβει» στην Αθήνα με ένα απίστευτα διατακτικό ύφος.
Γιατί, υποθέτω θα σκέφτηκε, «Γιατί να μην τους διατάξω και εγώ». Το πολιτικό προσωπικό της Αθήνας έγιναν υπάλληλοι μιας ξένης τεχνόσφαιρας με αποστολή την εξουθένωση των νεοελλήνων. Η τρόικα, θα σκέφτηκε, δεν διαθέτει στρατιές, αεροπλάνα και πλοία πλην εν τούτοις τους διατάζει. Γιατί, θα είπε με τους συμβούλους του ο Αχμέτ Νταβούτογλου, όχι και εγώ. Όσα προβλήματα και να έχω εν τούτοις διαθέτω πλοία, αεροπλάνα και στρατιώτες. Κάτω από συνθήκες απειλών, εξωγενούς καθυπόταξης, κοινωνικής εξουθένωσης, απουσίας κάθε σχεδίου εξόδου από την κρίση και με τα δελτία των 8 να ροκανίζουν τον πολιτικό μας ορθολογισμό, οι νεοέλληνες διανύουν μια πολύ επικίνδυνη μεταβατική περίοδο.
Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου